دامنه سایت چیست؟ انواع دامنه‌ها کدامند؟ (راهنمای کامل)

دامنه آدرس وب‌سایت شما است. قطعاً هیچ تعریف ساده‌تری درمورد دامنه، دامین (حتی دیده می‌شود که برخی به آن دومین هم می‌گویند) نمی‌توان ارائه داد.

کلیشه‌ای‌ترین توصیفی که راجع‌به نام دامنه وجود دارد جمله زیر است:

 اگر وب‌سایت حکم خانه شما را داشته باشد، نام دامنه یا Domain Name آدرس این خانه است. این عبارت می‌تواند از نظر کلیشه‌ای بودن با جمله دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است رقابت تنگانگی داشته باشد! 

البته که هر دوی این عبارات کاملاً درست هستند، فقط شاید به‌خاطر زیاد تکرار شدن به‌ شکل‌های مختلف آزاردهنده به‌نظر برسند.

از بحث دور نشویم. این مقاله در رابطه با تعریف نام دامنه و ثبت و خرید دامین است که در آن به موارد مرتبط دیگری مانند انواع دامنه، اجزای تشکیل‌دهنده دامنه، تفاوت هاست و دامنه و … هم اشاراتی خواهیم داشت.

دامنه چیست؟ تعریف دامنه به زبان ساده

شاید باورتان نشود، اما دنیای اینترنت بدون دامنه ممکن بود خیلی زود نابود شود!

شما برای دسترسی به یک وب‌سایت باید نام آن را در مرورگرتان وارد کنید تا بتوانید وارد آن شوید. نام هر وب‌سایتی دامین آن محسوب می‌شود.

بیایید کمی تخصصی‌تر به موضوع نگاه کنیم. البته نه خیلی تخصصی!

اینترنت شبکه‌ای بی‌پایان از کامپیوترها است که به یکدیگر متصل شده‌اند. هر کامپیوتر در این شبکه بزرگ، IP مخصوص به خود را دارد که به‌وسیله آن، توسط دیگر کامپیوترها شناسایی می‌شود.

هر IP متشکل از چند عدد است؛ اما وقتی صحبت از استفاده انسان‌ها درمیان باشد، حفظ کردن اعداد کار راحتی نیست. مخصوصاً برای بشر قرن 21 که تمرکز حواس کم‌تری نسبت‌به اجدادش دارد. به‌همین‌خاطر هر سایتی می‌تواند یک دامین اختصاصی داشته باشد تا بازدیدکنندگانش با وارد کردن آن، مستقیماً وارد سایت شوند. مثلاً Iranserver.com

یک آدرس IP به‌طور کلی به شکل زیر است:

66.249.66.1

مطمئناً شما هم قبول دارید که حفظ کردن اعداد، به‌جای یک کلمه ساده مانند Google کار سختی است! دشواری زمانی چند برابر می‌شود که می‌دانید قرار نیست Google تنها سایتی باشد که اعدادش را لازم دارید.

اگر فرض را بر این بگیریم که یک کاربر حداقل از 6 سایت به‌شکل منظم استفاده می‌کند، یعنی حفظ کردن 6 آدرس IP که همگی متشکل از اعداد هستند. حالا اوضاع خیلی پیچیده به‌نظر می‌رسد، این‌طور نیست؟

برای اینکه پیچیدگی اینترنت بدون دامین را بهتر تصور کنید، به مثال زیر توجه کنید.

فرض کنید خیابان‌‌های شهرتان اسم ندارند. در این صورت مجبوریم از مختصات جغرافیایی آن‌ها استفاده کنیم. مثلاً به‌جای بزرگراه همت، اتوبان 132435 را داریم و به‌جای صدر و بابایی باید بگوییم 142536 و به‌همین ترتیب برای تک‌تک کوچه‌ها و خیابان‌ها هم به‌جای اسامی از اعدادچند رقمی استفاده می‌شود. تمام تابلو‌های راهنما (همان تابلو‌های سبز رنگ در شهر و آبی رنگ در آزادراه‌های بین‌شهری) به‌جای اینکه اسم داشته باشند، عدد دارند و مردم باید با سرعت 100 کیلومتر بر ساعت مسیر درست خود را براساس اعداد شش رقمی تشخیص بدهند!

آدرس دادن در این شرایط می‌تواند یک فاجعه به‌تمام عیار باشد. 830496 را تا انتها برو و در نهایت سر سه‌راه 920476 و 092745 به‌سمت راست بپیچ!

احتمالاً هر روز در خیابان افراد بسیاری را می‌دیدیم که گیج و منگ اطرافشان را تماشا می‌کنند، چون رقم ششم آدرس را اشتباه خوانده بودند و کلاً مسیرشان عوض شد.

به لطف پروردگار به‌جای اعداد از اسامی استفاده می‌کنیم و نیازی به تحلیل ارقام در ذهنمان نداریم. خیابان باهنر را تا انتها برو و درنهایت سر سه‌راه یاسر به‌سمت راست بپیچ.

نام دامنه هم درست مانند اسامی خیابان‌ها که شهروندان را از سردرگمی نجات می‌دهد، کمک می‌کند تا کاربران اینترنت نیازی نداشته باشند با اعداد سروکله بزنند.

خوب است بدانید این راه‌حل اخیراً ارائه نشده است و تقریباً قدمتی به‌اندازه اینترنت دارد؛ یعنی در همان روزهای آغاز به‌ کار شبکه جهانی، متخصصان می‌دانستند که باید زحمت را از دوش مخاطب بردارند و نام دامنه این کار را انجام داد. اولین دامین در سال 1985 ثبت شد!

اگر قصد راه‌اندازی یک وب‌سایت را دارید، بد نیست حالا که تعریف دامنه را می‌دانید، با طرز کار آن هم آشنا شوید.

دامنه سایت چگونه کار می‌کند؟

وقتی تصمیم می‌گیرید وارد یک سایت شوید (مثلا Iranserver.com)، ابتدا باید آدرس آن را در قسمت مربوطه مرورگرتان وارد کنید. پس از وارد کردن نام دامنه و تائید آن، درخواستی برای DNS ارسال می‌شود.

سپس DNS هاست‌های مختلف را بررسی می‌کند و پس از پیدا کردن IP مرتبط، سایت را به شما یا دیگران نمایش می‌دهد.

آیا دامنه همان URL است؟

اگر از کسی پرسیدید domain چیست و پاسخ داد دامنه همان URL است، به درستی تمام حرف‌هایش شک کنید! همه دامنه‌ها یک URL هستند، اما هر URL لزوماً قرار نیست یک دامنه باشد. پیچیده شد؟ نگران نباشید، الان توضیح می‌دهیم.

URL چیست؟

اول ببینیم URL مخفف چیست؟ این کلمه از حروف عبارت Uniform Resource Locator گرفته شده است. معنی URL به فارسی می‌شود منبع‌یاب جهانی یا همگانی؛ ولی ما به آن آدرس سایت هم می‌گوییم.

تفاوت دامنه و URL چیست؟

هر صفحه‌ای در دنیای اینترنت آدرس مخصوص به خودش را دارد؛ یعنی یک سایت ممکن است هزاران صفحه مختلف داشته باشد که هرکدام از این صفحات آدرس مخصوص به‌خود را دارند. برای مثال اگر وارد صفحه اصلی ایران سرور شوید و در قسمت بالای سایت روی ثبت دامنه کلیک کنید، وارد صفحه‌ای با آدرس زیر می‌شوید:

Iranserver.com/domains

این آدرس URL مخصوص قسمت ثبت دامنه در سایت است. هر قسمتی URL ویژه خود را دارد، ده‌ها، صدها و شاید هزاران URL مختلف؛ اما ایران سرور فقط یک نام دامنه دارد:

Iranserver.com

تمامی صفحات دیگر، متعلق به این دامنه محسوب می‌شوند.

اجزای تشکیل‌دهنده یک URL چیست؟

ما یک URL داریم که آدرس کلی سایت است. یعنی همان چیزی که در نوار مرورگر وارد می‌کنیم و وارد سایت می‌شویم.

حالا ما آناتومی URL را در عکس زیر برای‌تان ترسیم کرده‌ایم. هر URL از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که نام دامنه یکی از آن‌ها است.

نام دامنه

پس از www و قبل از اولین نقطه، نام سایت شما قرار می‌گیرد که اصطلاحاً به نام دامنه (Domain Name) شهرت دارد. در انتخاب این نام نمی‌توانید از فاصله میان حروف استفاده کنید، اما استفاده از (-) مجاز است. همچنین هر نامی فقط برای یک نفر قابل استفاده است و امکان استفاده از نام تکراری وجود ندارد.

پسوند دامنه

پس از نام دامنه پسوند می‌آید. Com، Net، Org در سطح جهان و Ir در ایران، جزو معروف‌ترین پسوندها هستند. پرداختن به موضوع پسوند دامنه هم مانند نام آن، مسئله پرنکته‌ای است که جای آن در این مقاله نیست.؛ اما قول می‌دهیم در مقاله دیگری به‌صورت کامل درباره پسوندهای دامنه صحبت کنیم.

ساب دامین

ساب دامین یا زیردامنه، چیزی است که قبل از نام دامنه می‌آید و گاهی از دامنه اصلی مستقل است. در این تصویر www به‌معنی World Wide Web و یک زیردامنه است. کلمه Blog در blog.iransever.com هم یک زیردامنه است.

پیشنهاد می‌کنم برای آشنایی بیشتر با ساب دامنه و تاثیر آن روی سئوی سایت، مقاله زیر دامنه چیست را بخوانید.

پروتکل Https

پروتکل https مثل یک تونل بزرگ است که اطلاعات از طریق آن بین کامپیوترها جابه‌جا می‌شود. برای همین وقتی آدرس سایت‌ها را وارد می‌کنید، اول اسم بزرگراه اطلاعاتی یعنی همین https می‌آید و بعد به اینترنت می‌گویید: «اطلاعات را از این بزرگراه رد کن بعد برو به آدرس iranserver»

این ساده‌ترین تعریفی بود که می‌شد درباره پروتکل ارائه داد؛ اما اگر ذهن کنجکاوی دارید و دوست دارید بیشتر بدانید، 2 مقاله زیر را بخوانید:

• پروتکل چیست؟
• پروتکل Https چیست؟

خیلی‌ها دامنه را با مفهوم دیگری با نام هاست اشتباه می‌گیرند؛ اما خب هاست و دامنه زمین تا آسمان تفاوت دارند :)

هاست و دامین چه فرقی با یکدیگر دارند؟

هاست و دامین چیست؟ بیایید برگردیم سراغ کلیشه اصلی این موضوع، یعنی دامین آدرس خانه شماست. هاست هم زمین خانه شما در آن آدرس است.

برای اینکه بتوانید آپارتمان، ویلا، برج، خانه باغ و هرنوع منزل مسکونی دیگری بسازید، باید زمینی در اختیار داشته باشید. همان‌طور که خانه‌تان نمی‌تواند آدرس نداشته باشد، ساخت یک سرپناه بدون داشتن زمین خالی هم ممکن نیست.

سرویس‌های ارائه دهنده هاست یا اصطلاحاً هاستینگ، مانند مشاورین املاک دنیای اینترنت هستند. برای تهیه زمین جهت ساخت خانه (سایت)، باید از خدمات آن‌ها استفاده کنید. خدماتی که بسته به نیاز هر نفر می‌توانند بسیار متفاوت باشند.

موضوع هاست آنقدر مفصل است که باید به‌طور جداگانه بررسی شود. فقط در همین حد بگوییم که هاست و دامین دو مقوله کاملاً متفاوت و صدالبته کاملاً مرتبط به‌هم هستند. دراصل می‌توان گفت این دو مکمل هم‌دیگر هستند و وجود هر یک بدون دیگری فایده‌ای ندارد.

💡 توصیه می‌کنیم مقاله هاست چیست ایران سرور را بخوانید تا با انواع و اقسام هاست‌ها بیشتر آشنا شوید.

در بخش بعدی می‌خواهم شما را با اصطلاحات مختلف در دنیای دامنه‌ها آشنا کنم که حتماً به دردتان می‌خورد.

آشنایی با اصلاحات مربوط به دامنه سایت

کمی بالاتر درباره ساب دامین صحبت کردیم. حالا مانده 3 اصطلاح دیگر که ممکن است موقع راه‌اندازی سایت یا خرید هاست به چشم‌تان بخورد. 👇

ادان دامین

فرض کنید که 10 گیگ هاست خریداری کرده‌اید. حالا شما می‌خواهید برای اینکه از این 10 گیگ هاست بیشترین استفاده را ببرید، ۲ تا سایت با دامنه‌های مختلف را همزمان بالا بیاورید.

برای این کار وارد کنترل پنل هاست شده و دامنه دوم را اضافه می‌کنید. به این دامنۀ دوم، ادان دامنه یا Add-On Domain گفته می‌شود. حالا شما ۲ سایت مختلف با ۲ دامنه متفاوت دارید که کاملاً جدا از هم هستند؛ اما از یک هاست و کنترل پنل مشترک مدیریت می‌شوند.

⭐ برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقاله ادان دامین چیست مراجعه کنید.

پارک دامنه

پارک دامنه یا پارک دامین قابلیتی است که به شما اجازه می‌دهد از طریق کنترل پنل هاست، چند دامنه مختلف را روی یک دامنه اصلی پارک کرده و به این ترتیب مخاطبان با ورود به هر دامنه، محتوایی که روی دامنه اصلی است را مشاهده کنند. دقت کنید که مخاطب مورد، نظر دقیقا آدرس پارک شده یا همان دامنه فرعی (مثلا mesal.co) را در مرورگرش می‌بینید، اما محتوایی که مشاهده می‌کند، محتوای دامنه اصلی (mesal.ir) است.

⭐ در مقاله پارک دامنه چیست این موضوع را با مثال و جزئیات بیشتر توضیح داده‌ایم؛ اگر علاقه‌مندید حتماً این مقاله را بخوانید.

DNS

DNS مخفف Domain Name System است و کار آن مشابه یک دفترتلفن اینترنتی است. سرورها برای برقراری ارتباط بین سایت‌ها و کاربران‌شان از IPها استفاده می‌کنند و کاری به نام دامنه ندارند. همین موضوع باعث به وجود آمدن سیستم نام دامنه یا Domain Name System) DNS) شد.

البته می‌توانیم این سیستم را به یک مترجم هم تشبیه کنیم. مترجمی که زبان انسان‌ها را که همان آدرس دامنه است به زبان اینترنت یعنی IP ترجمه می‌کند. با DNS شما به جای اینکه در نوار آدرس مرورگر بنویسید 172.217.0.0، آدرس google.com را وارد می‌کنید. اینطوری نیازی به حفظ کردن هزاران شماره ندارید.

⭐ برای درک بهتر مفهوم DNS، به مقاله DNS چیست نگاهی بیندازید.

آشنایی با 3 دسته دامنه

اگر می‌خواهید انواع دامنه را با انواع پسوند دامنه اشتباه بگیرید، لطفاً این کار را نکنید!

اگر قرار باشد در مورد انواع پسوند دامنه صحبت کنیم، باید درمورد معنی یکایک آن‌ها به‌صورت جداگانه توضیحاتی ارائه کنیم؛ اما در این قسمت از مقاله‌ می‌خواهیم به دسته‌بندی‌های بزرگ‌تری که پسوند‌های مختلف دامنه را درون خود جای می‌دهند، بپردازیم.

در مقاله دیگر وبلاگ ایران سرور، با عنوان انواع پسوند دامنه و راز و رمز آن‌ها، می‌توانید متوجه شوید که هر پسوندی (مثلاً com، ir، co، org) چه معنایی دارند و چه موقع باید از آن‌ها استفاده کرد.

فعلاً بیایید با گروه‌بندی دامنه‌ها آشنا شویم.

Top-Level Domains یا TLD

اولین دسته TLDs‌ ها هستند. اولین دامین‌های اینترنت Com، Net، Org، Edu، Mil و Gov هستند که در سلسله مراتب DNS در راس هرم قرار دارند. جایگاه خدایان!

Country Code Top-Level Domains یا ccTLDs

دسته بعدی دامین‌های اختصاصی کشورهای مختلف هستند. مثلاً پسوند اختصاصی ایران ir. است و دامین‌های اختصاصی آمریکا و انگلستان به‌ترتیب Us و Uk هستند.

Generic Top-Level Domains یا gTLDs

دسته سوم یعنی gTLD ها را می‌توان زیرشاخه‌ای از دسته اول دانست. پسوندهای این دسته‌بندی برای مصارف مخصوص به خود دسته‌بندی شده‌اند. مثلاً شما می‌توانید از Com برای موضوعات عمومی یا هر موضوعی که دوست داشتید استفاده کنید؛ اما پسوند Travel فقط در صنعت گردشگری قابل استفاده است.

 یک پیشنهاد:  در بخش بعدی مقاله می‌خواهم روش ثبت دامنه را توضیح دهم؛ اما توصیه می‌کنم که قبل از خرید دامنه سایت مقالۀ راهنمای انتخاب نام دامنه را بخوانید.

راهنمای ثبت و خرید دامنه سایت

حالا که می‌دانید Domain یعنی چه و اطلاعات کافی را در این زمینه کسب کرد‌ه‌اید، وقت آن رسیده است که چگونگی ثبت دامنه و خرید دامین را یاد بگیرید. نگران نباشید، اصلاً کار پیچیده‌ای نیست.

قبل از هرچیز باید یک موضوع را بدانید. آن هم این که هر نام دامنه فقط یک‌بار قابل استفاده است؛ یعنی کسی نمی‌تواند سایتی با آدرسی Iranserver.com داشته باشد، چون ما قبلاً این دامنه را برای خود ثبت کرده‌ایم.

توجه داشته باشید که نام باید همراه پسوند خریداری شود؛ یعنی اگر کسی بخواهد می‌تواند Iranserver.net را برای خود ثبت کند، اما خوب ما این دامین را هم برای خودمان برداشته‌ایم 😎

پس با این اوصاف، ابتدا باید از در دسترس بودن نامی که انتخاب کرده‌اید مطمئن شوید. ساده است. با من مرحله به مرحله پیش بروید.

ابتدا وارد صفحۀ ثبت دامنه در ایران‌سرور شوید. کمی اسکرول کنید تا به جستجوی ثبت دامنه سایت برسید.

در این کادر، نام دامنه مدنظر خود را وارد کنید و روی دکمه سبز رنگ ذره‌بین کلیک کنید.

در این قسمت اگر نام مدنظرتان موجود نباشد مطلع خواهید شد و پسوندهای موجود برایتان به نمایش گذاشته می‌شوند.

پس از آن اگر با قیمت پسوند (روبه‌روی هر پسوند نشان داده شده است) مشکلی نداشتید، روی گزینه ثبت دامنه کلیک کنید.

در مرحله بعد وارد صفحه‌ای می‌شوید که در آن باید درخواست خریدتان را با افزودن دامنه به سبد خرید تائید کنید. پس از انجام این کار به انتهای صفحه بروید و روی گزینه ادامه خرید کلیک کنید.

سپس با تنظیم DNSها (اگر مایل هستید) و کلیک روی دکمه ادامه، وارد صفحه نهایی می‌شوید که باید از دکمه پرداخت نهایی برای ورود به درگاه پرداخت استفاده کنید.

توجه: اگر می‌خواهید دامنه خود را مستقیماً از ایرنیک تهیه کنید، مقاله آموزش ثبت دامنه در ایرنیک را بخوانید.

و در آخر …

دامنه متشکل از نام و پسوند است. هر سایت دامنه اختصاصی خود را دارد که به‌عنوان آدرس آن سایت برای معرفی به دیگران شناخته می‌شود. درواقع دامنه‌ها برای این اختراع شدند که حفظ کردن آدرس‌های IP کار راحتی نبودند.

دامنه با هاست تفاوت دارد، اگر دامنه آدرس سایت باشد، هاست فضایی است که سایت در آن بنا شده است. همچنین دامنه و URL هم لزوماً یک معنی را نمی‌رسانند. هر سایت فقط یک دامنه دارد، اما بسته‌ به تعداد صفحاتش می‌تواند چندین URL مختلف داشته باشد.

ثبت دامنه در ایران سرور کار راحتی است. ابتدا باید از در دسترس بودن انتخاب خود مطمئن شوید و سپس با چند کلیک به درگاه بانکی برای پرداخت هزینه می‌رسید. به‌همین راحتی.

اگر قصد خرید دامنه سایت را دارید، کافی است روی این لینک کلیک کنید. اگر هم سوالی داشتید، در خدمتیم.