چطور با بهینه سازی دیتابیس سرعت سایت را بهینه کنیم؟

بهینه سازی دیتابیس وردپرس یا هر سایت دیگری یکی از اصول مهم و اساسی به حساب می‌آید. احتمالا شما هم تا کنون به این نکته پی برده‌اید که با گذشت زمان، سرعت بارگذاری سایت و سرعت سرور به شدت کاهش پیدا می‌کند! حتما هم به دنبال راه حل‌هایی برای افزایش این سرعت هستید و چند گزینه را هم امتحان کرده‌اید. بررسی‌های ما نشان داده است که دیتابیس یا پایگاه داده می‌تواند یکی از دلایل مهم این اتفاق باشد و با بهینه کردن دیتابیس می‌توان سرعت لود شدن سایت را به طور قابل توجهی افزایش داد.

اگر شما هم می‌خواهید دیتابیس سایت خود را بهینه کنید، بهتر است در این مقاله همراه ما باشید تا چند روش کاربردی و ساده را به شما معرفی کنیم. البته، بهترین پیشنهاد قبل از به کار بردن هر یک از این روش‌ها تسلط روی توسعه سایت با وردپرس است. در صورت رسیدن به این تسلط مناسب می‌توانید حین راه‌اندازی وب‌سایت جلوی بسیاری از مشکلات بهینه‌سازی و کاهش سرعت را بگیرید. 

پایگاه داده یا دیتابیس چیست؟

پایگاه داده یا Database در حقیقت محلی برای ذخیره‌سازی داده‌ها به‌ صورت منظم است. با کمک دیتابیس می‌توانید داده‌هایتان را روی فضای الکترونیکی مانند هارد لپ‌تاپ یا روی هاست ذخیره کنید. بنابراین هر زمانی که نیاز به تغییر و دست‌کاری داده‌ها داشته باشید یا بخواهید داده‌هایتان را مدیریت کنید، با کمک دیتابیس به‌راحتی می‌توانید این کار را انجام دهید.

تاثیر دیتابیس روی سرعت سایت وردپرسی

اگر صادقانه صحبت کنیم، دیتابیس یکی از عوامل موثر در سرعت سایت‌های وردپرسی خواهد بود. سایت‌های وردپرسی نیاز به بهینه‌سازی بالایی در بخش‌های مختلف دارند تا با سرعت سریعی کار کنند. همین امر اهمیت بهینه‌سازی در بخش دیتابیس را هم دو چندان خواهد کرد. 

باید به این نکته اشاره کنیم که یک سایت وردپرسی از MySQL و MariaDB استفاده می‌کند و استفاده از این دیتابیس‌ها بین توسعه‌دهندگان وردپرس معمول است. عوامل زیادی روی افزایش یا کاهش سرعت در این دیتابیس‌ها وجود دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها تعداد و حجم جداول دیتابیس، کش کردن، بهینه‌سازی کوئری‌ها و خود سرور دیتابیس است.

بیشتر بخوانید: MySQL چیست؟ «راهنمای شروع به کار با پایگاه داده مای اس کیو ال»

چرا دیتابیس سنگین می شود؟

دیتابیس سایت‌های وردپرسی ممکن است با گذشت زمان سنگین شوند و حجم آن‌ها افزایش یابد. این مسئله می‌تواند منجر به کاهش سرعت سایت و افزایش زمان بارگذاری صفحات شود. در ادامه بعضی از دلایل اصلی سنگین شدن دیتابیس را مرور می‌کنیم:

1. نسخه‌های متعدد از پست‌ها 

وردپرس به طور خودکار نسخه‌های مختلفی از هر پست و صفحه را ذخیره می‌کند تا امکان بازگردانی به نسخه‌های قبلی فراهم باشد. این ویژگی هر چند مفید است، اما در صورت افزایش تعداد پست‌ها منجر به بروز مشکلات بسیاری خواهد شد.

2. کامنت‌های اسپم و تایید نشده

در صورتی که روی وب‌سایت شما امکان کامنت گذاشتن وجود دارد، این موضوع در بعضی از مواقع باعث پر شدن دیتابیس و سنگین شدن آن می‌شود. این نظرات می‌توانند فضای زیادی را از دیتابیس اشغال کنند. 

3. داده‌های افزونه‌های غیرفعال یا حذف شده

بعضی از افزونه‌ها پس از حذف یا غیرفعال شدن، جداول و داده‌های خود را در دیتابیس باقی می‌گذارند. این داده‌ها در طول زمان انباشته می‌شوند و فضای غیرضروری اشغال می‌کنند.

بیشتر بخوانید: آموزش ۲۰ راهکار عملی برای کاهش مصرف منابع در وردپرس

4. بیش از حد بودن افزونه‌های نصب‌ شده

نصب تعداد زیادی افزونه می‌تواند باعث تولید جداول اضافی و ایجاد داده‌های زیاد در دیتابیس شود. در نهایت، این داده‌ها دیتابیس وب سایت‌های متوسط و بزرگ را با مشکلات سرعتی مواجه می‌کنند.

آموزش انواع روش های بهینه سازی دیتابیس

با بهینه‌سازی دوره‌ای دیتابیس، می‌توانید عملکرد و سرعت سایت وردپرسی خود را به‌طور قابل توجهی بهبود دهید. ابزارها و افزونه‌های زیادی برای این کار وجود دارند که فرآیند بهینه‌سازی را آسان و سریع می‌کنند. در ادامه با بهترین ابزارها آشنا می‌شویم اما در همین جا به این نکته دقت داشته باشید که تسلط روی خود وردپرس اصل اساسی در بهینه سازی دیتابیس است. اگر برنامه‌نویس یا توسعه دهنده وردپرس شما مهارت بالایی در بهینه کردن بخش‌های مختلف وب‌سایت داشته باشد، مطمئنا می‌توانید یک سایت قدرتمند با ظرفیت ترافیکی بالا در اختیار داشته باشید. 

اگر تازه آموزش وردپرس را شروع کرده‌اید و به دنبال روش‌های بهینه سازی دیتابیس وردپرس می‌گردید، بهترین کار تسلط روی افزونه‌های اختصاصی است. این افزونه‌ها به صورت سریع و مطمئن مشکلات وب‌سایت شما را شناسایی خواهند کرد و پس از آن می‌‌توانید روی برطرف کردن آن‌ها کار کنید. 

تمام اطلاعات مهم یک سایت مانند، پست‌ها، قالب‌ها، پلاگین‌ها، کامنت‌ها و سایر تنظیمات وردپرس در پایگاه داده ذخیره می‌شوند و به صورت جدول‌های مختلف قابل مشاهده هستند. حال با گذشت زمان، همه این اطلاعات ضروری و غیر ضروری روی هم تلنبار شده و وضعیت بدی را برای وردپرس ایجاد می‌کنند. پس هر چه زودتر باید فکری به حال تغییر این وضعیت کرد!

به طور کلی ۳ روش کاربردی و تست شده برای بهینه سازی دیتابیس وردپرس و سایر وب سایت‌ها وجود دارد که  هر کدام از آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند.

بیشتر بخوانید: تفاوت هاست لینوکس و ویندوز چیست و کدام بهتر است؟

الف) بهینه سازی دیتابیس با استفاده از کوئری های SQL

پایگاه داده انواع مختلفی دارد و سیستم‌های مدیریتی آن‌ها نیز با هم متفاوت است. MySQL از جمله معروف‌ترین سیستم‌های دیتابیسی است که ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. حال شاید از خود بپرسید که منظور از «کوئری» در این سیستم‌ها چیست؟

به صورت خیلی ساده باید بگوییم که کوئری همان دستوراتی هستند که ما به پایگاه داده می‌دهیم تا کارهایی مانند حذف، فراخوانی یا به روز رسانی داده‌ها را انجام دهد. به عنوان مثال، با استفاده از دستور Select قادر به فراخوانی داده از دیتابیس خواهیم بود.

شاید کمی عجیب به نظر برسد؛ اما ترفندهای ساده‌ای در همین کوئری‌ها وجود دارند که اجرای آن‌ها باعث بهینه سازی دیتابیس می‌شود. برای شروع باید وارد پایگاه داده وردپرس (یا دیگر سیستم‌های مدیریت محتوا) شده و روی بخش SQL کلیک کنید. سپس ترفندهای زیر را اجرا نمایید:

• از دستور OPTIMIZE TABLE به منظور بهینه‌سازی جداول استفاده کنید.
• دستور DELETE و UPDATE را برای حذف کردن و ارتقای اطلاعات به کار ببرید.
• دستور EXPLAIN را قبل از SELECT بنویسید؛ زیرا منجر به شناسایی کوئری‌های معیوب می‌شود.
• به جای استفاده از SELECT می‌توانید از دستور LIMIT استفاده کنید تا بخشی از داده‌ها محدود شده و دوباره بازیابی نشوند.
• به این سوال پاسخ دهید که آیا به جداول موقتی نیاز دارید یا خیر؟ اگر می‌توانید یک کد را به سادگی بنویسید بهتر است از جدول‌های موقتی استفاده نکنید.
• از کوئری‌های بافر نشده (Unbuffered) استفاده کنید که باعث سبک‌تر شدن حافظه و افزایش سرعت سرور می‌شوند.
• از ستون‌های جمع و جور و کوچک برای دیتابیس استفاده کنید تا فضای خالی برای فرایندهای دیگر ایجاد شود.
• جداول استاتیک بهترین گزینه برای پایگاه داده هستند. در این جداول نباید ستون‌ها دارای مقادیر متغیر باشند تا سریع‌تر بتوان آن‌ها را پیدا کرد.
• از سیستم ORM یا Object-Relational Mapper برای مدیریت دیتابیس استفاده کنید تا مجبور به استفاده از کدهای برنامه‌نویسی برای کوئری‌‌ها نباشید.

بیشتر بخوانید: پایگاه داده اوراکل چیست؟ معرفی ویژگی‌ها و انواع نسخه های دیتابیس Oracle

ب) بهینه سازی Database با استفاده از کنترل پنل

خب، تا این جای کار برای بهینه‌سازی پایگاه داده با کوئری‌های SQL سر و کار داشتیم؛ اما از این به بعد داستان کمی متفاوت است چرا که بهینه‌سازی به صورت دستی و از طریق کنترل پنل هاست انجام می‌شود.

برای بهینه کردن پایگاه داده با کنترل پنل مراحل زیر را طی کنید:

• مرحله اول: وارد کنترل پنل هاست شوید.
• مرحله دوم: در بخش Database روی phpmyadmin کلیک کنید.
• مرحله سوم: یک صفحه در اختیار دارید که تمامی دیتابیس‌ها در سمت چپ آن قابل مشاهده است.
• مرحله چهارم: همان دیتابیسی که می‌خواهید بهینه‌سازی شود را انتخاب کنید.
• مرحله پنجم: در این مرحله، جدول‌های پایگاه داده را مشاهده خواهید کرد که شامل 12 جدول اصلی مانند WP-Comments، WP-Option، WP-Post، WP-Link غیره هستند. لازم به ذکر است که تعداد این جدول‌ها بر اساس نوع قالب وب‌سایت و پلاگین‌ها تعیین خواهد شد.
• مرحله ششم: روی تب Structure در بخش بالایی کنترل پنل کلیک کنید.
• مرحله هفتم: هر کدام از جدول‌های مورد نیاز را انتخاب کنید یا روی گزینه Check all کلیک کنید تا تمام جدول‌ها انتخاب شوند.
• مرحله هشتم: گزینه Optimize table را انتخاب نمایید.
• مرحله نهم: کمی صبر کنید تا بهینه‌سازی دیتابیس انجام شود.
• مرحله دهم: پایگاه داده با موفقیت بهینه‌سازی شد و تمام…!

ج) بهینه سازی پایگاه داده با استفاده از افزونه های وردپرس

در این جا هدف ما انتخاب و استفاده از راحت‌ترین راه برای بهینه‌سازی Database است. این روش که بین توسعه‌دهندگان وردپرس هم محبوبیت بالایی دارد، همان استفاده از افزونه‌ها و پلاگین‌های کاربردی و قدرتمند است. با مراجعه به فروشگاه افزونه‌های وردپرس بسیاری از محصولات نرم افزاری را در این دسته در اختیار دارید که براساس نیازتان می‌توانید از بین آن‌ها انتخاب کنید.

احتمالا شما هم به این نتیجه رسیده‌اید که بهینه‌سازی پایگاه داده با استفاده از کوئری SQL و کنترل پنل هاست کمی زمان‌بر و سخت است. به همین دلیل، اگر تسلط کافی روی این مباحث ندارید، بهتر است از افزونه‌های وردپرس برای بهینه‌سازی استفاده کنید که هم سریع‌تر هستند و هم کار با آن‌ها راحت‌تر است.

بعضی از افزونه‌های معروف برای بهینه سازی دیتابیس وردپرس عبارتند از:

افزونه WP-Optimize

یکی از پرطرفدارترین افزونه‌ها برای افزایش کارایی و بازدهی پایگاه داده WP-Optimize است که به وسیله‌ آن می‌توانید پست‌ها، کامنت‌ها، پلاگین‌ها و سایر اطلاعات غیر ضروری را ویرایش کرده یا به طور کلی حذف نمایید. از جمله ویژگی‌های این افزونه می‌توان به عملکرد فوق‌العاده در کاهش حجم دیتابیس و همچنین تنظیم خودکار برای بهینه‌سازی به صورت هفتگی، ماهانه یا حتی روزانه اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: آموزش افزایش سرعت سایت وردپرس با 23 تکنیک طلایی

افزونه Breeze

افزونه Breeze نیز یکی دیگر از افزونه‌های رایگان و پرکاربرد است که استفاده از آن منجر به بهینه سازی پایگاه داده و افزایش سرعت لود شدن سایت می‌شود. برای فعال‌سازی این افزونه فقط کافی است روی تنظیمات کلیک کرده و دیتابیس مورد نظر خود را انتخاب کنید. در آخر نیز با کلیک روی بخش بهینه‌سازی، فرآیند حذف داده‌های غیر ضروری آغاز خواهد شد؛ به همین راحتی!

افزونه WP-Rocket

افزونه راکت از جمله افزونه‌های غیر رایگان برای بهینه‌ کردن پایگاه داده است که دارای آپشن‌های متنوعی است. جالب اینجاست که آسان بودن کار با این افزونه و قابلیت تنظیم خودکار باعث محبوبیت آن شده است.

افزونه WP-DBManager

افزونه WP-DBManager یک ابزار قدرتمند برای مدیریت و بهینه‌سازی پایگاه داده است. با این افزونه می‌توانید پشتیبان‌گیری، بازیابی، تعمیر و بهینه‌سازی جداول پایگاه داده را به سادگی انجام دهید. افزونه WP-DBManager را می‌توانید با چند کلیک از طریق فهرست افزونه‌های وردپرس دانلود کرده و روی وب‌سایت خود نصب کنید. 

بیشتر بخوانید:  افزایش سرعت دانلود به آسان ترین روش ممکن

افزونه Advanced Database Cleaner

این افزونه یک ابزار حرفه‌ای برای پاک‌سازی دیتابیس است و می‌تواند به شما کمک کند تا داده‌های بلااستفاده، نسخه‌های پیشین پست‌ها و جداول غیرفعال را حذف کنید. از طریق داشبورد وردپرس، افزونه Advanced Database Cleaner را نصب و فعال کنید. به منوی WP DB Cleaner در داشبورد مراجعه کنید. در این بخش، می‌توانید داده‌های مختلف مانند نسخه‌های پست‌ها، پیش‌ نویس‌های خودکار، کامنت‌های اسپم و موارد دیگر را برای پاک‌سازی انتخاب کنید.

افزونه Plugins Garbage Collector

افزونه Plugins Garbage Collector به شما کمک می‌کند تا جداول اضافی که توسط افزونه‌های غیرفعال یا حذف‌شده باقی‌ مانده‌اند را پیدا و پاک کنید. با نصب کردن این پلاگین به راحتی می‌توانید جداول غیرضروری را انتخاب و حذف کنید تا دیتابیس سبک‌تر شود.

افزونه‌های مختلفی برای بهینه‌سازی دیتابیس وردپرس وجود دارند که هر کدام قابلیت‌های منحصر به‌ فردی دارند. انتخاب یک یا چند افزونه مناسب می‌تواند به بهبود عملکرد سایت شما کمک کند. مهم‌ترین نکته، استفاده منظم از این ابزارها و به‌ روز رسانی مداوم دیتابیس است تا سایت شما همیشه بهینه و پرسرعت باقی بماند.

جمع بندی

بهینه سازی دیتابیس وردپرس باعث بهبود عملکرد سایت و افزایش رضایت مخاطبان می‌شود. به همین دلیل، پیشنهاد ما این است که حتما از روش‌های گفته شده برای بهینه‌سازی استفاده کنید. فقط به خاطر داشته باشید که قبل از هر کاری، یک فایل پشتیبان از سایت خود تهیه کنید تا در صورت بروز مشکل در ویرایش داده‌ها، سایر اطلاعات مهم‌تان از بین نرود. اکنون شما نیز می‌توانید دست به کار شده و بهینه‌سازی دیتابیس را شروع کنید؛ اگر در این مسیر سوال یا ابهامی داشتید، برای ما کامنت کنید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم؛ منتظرتان هستیم

سوالات متداولی که شما می‌پرسید؟

1. چرا بهینه‌سازی دیتابیس برای سرعت سایت مهم است؟

دیتابیس در قلب هر سایت وردپرسی قرار دارد و تمام داده‌ها را ذخیره می‌کند. با گذشت زمان، دیتابیس با داده‌های غیرضروری مثل نسخه‌های قدیمی پست‌ها، کامنت‌های اسپم و داده‌های افزونه‌های غیرفعال پر می‌شود که باعث کند شدن سایت خواهد شد. بهینه‌سازی دیتابیس باعث می‌شود حجم آن کاهش یافته و سرعت دسترسی به داده‌ها بهبود یابد.

2. آیا بهینه‌سازی دیتابیس باعث از دست رفتن داده‌های مهم می‌شود؟

اگر به درستی این کار را انجام دهید، بهینه‌سازی دیتابیس هیچ‌گونه داده مهمی را از بین نمی‌برد. با این حال، توصیه می‌شود همیشه پیش از بهینه‌سازی از دیتابیس خود بک‌آپ بگیرید.

منابع:

https://www.cloudways.com/blog/wordpress-database-optimization/

https://wp-rocket.me/blog/make-wordpress-database-clean-whistle/