این فایربیس چیست که از نیویورکتایمز تا دولینگو از آن استفاده میکنند؟ محصولی از گوگل است؟ بله. چوب جادوی دولوپرها برای ساخت اپلیکیشن است؟ بله، اما این تمام ماجرا نیست.فلسک یک فریمورک میکرو پایتون است که برای توسعه سریع وباپلیکیشنها استفاده میشود. با استفاده از فلسک میتوانید به سرعت یک وباپلیکیشن پروتوتایپ ایجاد کنید. برای پروژههای بزرگتر و پیچیدهتر، ممکن است به یک پلتفرم بکاند کاملتر مانند فایربیس نیاز داشته باشید. برای آشنایی بیشتر با فایربیس و امکانات آن، میتوانید به مقاله فایربیس چیست مراجعه کنید. اگر به هر ترتیبی با اپلیکیشنها سروکار دارید، فارغ از اینکه برنامهنویس هستید یا نیستید، باید Firebase را بهخوبی بشناسید. ما هم تلاش میکنیم تا در این صفحه به درستی تعریف کنیم که Firebase چیست و چه کاری در مسیر توسعهٔ اپ از آن برمیآید. سپس به بررسی عمیق سرویسها، ویژگیها، مزایا و معایب و راهاندازی آن میپردازیم. اگر این موضوعات، دغدغههای شما هستند، تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
فایربیس یا Firebase چیست؟
Firebase ابزاری برای ساخت، بهبود و رشد اپلیکیشن است که لزوما نیاز چندانی به مهارتهای کدنویسی ندارد. فایربیس به دولوپرها کمک میکند، سرویسهایی مثل تحلیل دادهها، احراز هویت، دیتابیس، تنظیمات، ذخیرهسازی فایل، پیامرسانی و … را به سرعت راهاندازی و مدیریت کنند. با احترام به توسعهدهندگان بکاند، میتوان گفت با استفاده از سرویس ابری فایربیس، نیاز به تیم بکاند بسیار کمرنگ میشود.
به بیان سادهتر، فایربیس بخش زیادی از کاری که معمولاً برای ایجاد و نگهداری سرور و دیتابیس نیاز دارید را انجام میدهد و شما میتوانید بیشتر روی بهبود تجربه کاربری اپلیکیشن خود تمرکز کنید.
بیشتر بخوانید: دیتابیس چیست؟ تعریف، کاربرد و انواع به زبان ساده
ساختار و معماری فایربیس چگونه است؟
فایربیس مثل یک مغز ابری بزرگ، به توسعهدهندگان اجازه میدهد بدون دردسرهای مدیریت سرورهای فیزیکی یا زیرساختهای پیچیده، برنامههای خود را روی پلتفرم گوگل بسازند و اجرا کنند.
فایربیس بر پایه یک معماری ابری کار میکند که به سه لایه اصلی تقسیم شده است:
1. لایه سرویسهای ابری: این لایه شامل سرویسهای کلیدی فایربیس است که برای برنامه شما آماده و منتظر استفاده هستند. سرویسهایی مثل پایگاه داده بلادرنگ (که بلافاصله هر تغییر را به کاربران نمایش میدهد)، ذخیرهسازی ابری (برای آپلود فایلهایی مثل عکس و ویدیو)، و احراز هویت (که ورود و ثبتنام کاربران را مدیریت میکند).
2. لایه API: این بخش مثل پلی است که برنامه شما را به سرویسهای فایربیس متصل میکند. APIها به شما این امکان را میدهند که با چند خط کد ساده به سرویسهای مختلف فایربیس دسترسی پیدا کنید، مثل اضافه کردن داده به پایگاه داده یا ارسال نوتیفیکیشن. مهمتر از همه، این APIها برای پلتفرمهای مختلف مثل اندروید، iOS و وب بهینه شدهاند.
3. لایه SDK) Software Development Kit): این لایه در واقع یک جعبه ابزار برای توسعهدهندگان است. با استفاده از این ابزارها، شما میتوانید فایربیس را بهراحتی با برنامهتان یکپارچه کنید و از قابلیتهایی مثل پوش نوتیفیکیشنها، ردیابی عملکرد، و تحلیل دادهها بهره ببرید.
به زبان ساده، فایربیس همه چیز را آماده کرده و شما فقط باید از این ابزارهای قدرتمند استفاده کنید تا برنامهتان را به بهترین شکل ممکن اجرا کنید.
بیشتر بخوانید: دیتابیس ابری چیست و چه کاربردی دارد؟
مزایا و معایب فایربیس چیست؟
اگر با تعریف بالا تصویری از یک نرمافزار رویایی را در ذهن پروراندهاید، در این بخش قرار است کمی به واقعیت نزدیک شویم. یعنی مزایا و معایب Firebase را از جنبههای کاربردی و فنی بررسی کنیم تا بدانید که این ابزار برایتان چه کاربردی خواهد داشت.
مزایای Firebase عبارتند از:
1. ارتقای حریم خصوصی و امنیت
فایربیس نقش مهمی در امنیت سازمانی ایفا میکند. این پلتفرم، امنیت و حریم خصوصی توسعهدهندگان اپلیکیشن را در مقابل سرویسهای آسیبپذیر فراهم میکند و با جلوگیری از دسترسی کاربران غیرمجاز به شبکههای خصوصی متصل به اینترنت، دادهها را ایمن نگه میدارد. به این ترتیب، سازمانها نیازی به صرف هزینههای سنگین برای محافظت از سیستمهای خود در برابر حملات بدافزار ندارند.
بیشتر بخوانید: api key چیست؟ چه زمانی از کلید API استفاده کنیم؟
2. نظارت بر ترافیک شبکه
فایربیس میتواند دادههای ورودی و خروجی از یک سیستم را نظارت کند و به همین دلیل، پاسخدهی سریعتر و مدیریت بار ترافیک بهتری دارد. نکتهٔ خوب بعدی این است که فایربیس، قوانین و فیلترهای از پیش تعیین شدهای برای نظارت دارد. بنابراین حتی تیمهایی که تجهیزات و آموزشهای خیلی گرانی تهیه نکردهاند هم میتوانند از یک سیستم امنیت مبتنی بر نظارت ورود و خروج داده، برخوردار شوند.
3. جلوگیری از حملات ویروسی
حملات ویروسی کابوسی برای سیستمهای کامپیوتری محسوب میشوند که میتوانند بهسرعت تمام عملیات دیجیتال را متوقف کنند. دنیای آنلاین هر روز با میلیونها تهدید جدید مواجه است و ما باید همیشه آماده باشیم.
بروزرسانی پروتکلهای امنیتی از یک دستگاه مجاز میتواند سیستم را از حملات فیشینگ محافظت کند. فایربیس میتواند یک هکر را کاملاً متوقف کند یا آنها را از هدف قرار دادن سیستمها باز دارد و همچنین یک مانع مؤثر در برابر جاسوسافزارها و سوءاستفادهها باشد.
و اما محدودیتهای Firebase چیست؟
حالا بیایید بخش تاریکتر واقعیت را هم مشاهده کنیم و ببینیم چرا هیچ نرمافزاری هرگز از بهشت نمیآید؛ حتی اگر ساختهٔ غولهای سیلیکونولی باشد:
1. محدودیت دسترسی کاربران
در مزایای فایربیس گفتیم که امنیت بالایی را فراهم میکند و به همین دلیل دسترسیهای این نرمافزار محدود هستند. بنابراین ممکن است برای استفاده یک نفر عالی باشد، اما خیلی مطابق با راهکارهای سازمانی نیست. بنابراین توصیه میکنیم در تیم خود روی مهارتهای نرم متمرکز شوید تا بتوانید دسترسی این ابزار را فقط به یک نفر از اعضای تیم بسپارید. اما اکیدا توصیه میکنیم که از روشهای میانبر برای افزایش تعداد دسترسی، استفاده نکنید و بزرگترین مزیت فایربیس یعنی امنیت را به دست خودتان به خطر نیندازید.
2. هزینههای دلاری برای کاربران ایرانی
هزینه فایربیس بسته به نوع نصب متفاوت است. فایربیس نرمافزاری ارزانتر از فایربیس سختافزاری است، زیرا نصب آن برای کاربران عادی سادهتر است. با این وجود ممکن است در یک مجموعهٔ کوچک، پرداخت هزینه نرمافزار به دلار کمی سنگین باشد.
بسیار خب. حالا به صورت مختصر میدانیم که خوبی و بدی فایربیس چیست. وقت آن رسیده که کمی در ویژگیهای فنی عمیقتر شویم.
آشنایی با سرویسهای فایربیس
در این بخش کمی گستردهتر به این پرسش میپردازیم که عملکردها در فایربیس شامل چه ویژگیهایی میشود. ممکن است به عنوان یکی از اعضای تیم فنی، بخواهید این نرم افزار را به سازمان پیشنهاد کنید. در این صورت نیاز دارید که درک عمیقی از ویژگیهای آن داشته باشید. عملکردهای این نرمافزار در سه بخش «ساخت»، «نظارت» و «تعامل» طراحی شدهاند و ما هم طبق همین دستهبندی ویژگیها را بررسی خواهیم کرد:
ویژگیهای ساخت (Build) در Firebase:
۱. دیتابیسها
فایربیس دو نوع دیتابیس ابری ارائه میدهد:
- Cloud Firestore: این دیتابیس برای ذخیرهسازی دادههای ساختاریافته و مرتبط مناسب است. مثلاً میتوانید از آن برای ذخیره اطلاعات کاربران یا محصولات یک فروشگاه آنلاین استفاده کنید.
- Realtime Database: این دیتابیس، دادهها را بهصورت لحظهای بین کاربران همگامسازی میکند. بهعنوان مثال، در یک اپلیکیشن پیامرسان میتوانید پیامهای جدید را بلافاصله برای همه کاربران نمایش دهید.
۲. یادگیری ماشین (Firebase ML)
با استفاده از Firebase ML، میتوانید بهسادگی ویژگیهای ماشینلرنینگ را به اپلیکیشنهای موبایلی خود اضافه کنید. برای نمونه، اگر بخواهید قابلیت تشخیص متن یا تصاویر را به اپلیکیشن خود اضافه کنید، نیازی به دانش تخصصی در زمینه یادگیری ماشین ندارید. فایربیس این فرآیند را برای شما ساده کرده است.
۳. خدمات ابری (Cloud Functions)
این ویژگی به شما امکان میدهد کدهای بکاند را بدون نیاز به سرور جداگانه، اجرا کنید. برای مثال، میتوانید تنظیماتی انجام دهید که هربار کاربر پست جدید میگذارد، به سایر کاربران نوتیفیکیشن ارسال شود.
بیشتر بخوانید: saas چیست؟ همه چیز راجع به سرویس خدمات ابری SaaS
۴. احراز هویت (Firebase Authentication)
تقریباً همه اپلیکیشنها نیاز به احراز هویت کاربران دارند. این کار با کتابخانههای آماده و SDKها در فایربیس، سادهتر میشود. علاوهبراین میتوانید از احراز هویت با گوگل، فیسبوک و توییتر هم پشتیبانی کنید. بدون نیاز به یک خط کدنویسی، فقط با پیادهسازی ویژگی احراز هویت کار تمام است.
۵. پیامرسانی ابری (Firebase Cloud Messaging – FCM)
با استفاده از FCM، میتوانید بهصورت رایگان نوتیفیکیشنها و پیامهای دادهای را به کاربران اپلیکیشن خود ارسال کنید. این سرویس چندپلتفرمی است و برای ارسال پیام به اپلیکیشنهای اندروید، iOS و وب استفاده میشود.
۶. میزبانی اپ (Firebase Hosting)
اگر وباپلیکیشن دارید و قصد دارید فایربیس را خریداری کنید، دیگر نیازی به هاست یا سرویس میزبانی نخواهید داشت. این سرویس به شما امکان میدهد اپلیکیشنهای وب خود را بهسادگی منتشر کرده و از امنیت و سرعت بالای سرورهای گوگل بهرهمند شوید.
۷. شبیهسازها (Emulator Suite)
فایربیس مجموعهای از شبیهسازهای محلی را به شما میدهد تا بدون نیاز به سرور واقعی، اپلیکیشن را تست کنید. یعنی پیش از انتشار هر آپدیت جدیدی از اپلیکیشن، یک فضای شبیهسازی برای تست ویژگیهای جدید در اختیارتان خواهد بود.
ویژگیهای انتشار و نظارت (Release & Monitor) در Firebase:
۱. Crashlytics
Firebase Crashlytics یک ابزار قدرتمند برای گزارش لحظهای مشکلات و کرشهای اپلیکیشن است. گزارشهای دقیق و سریع این ابزار به شما خواهند گفت که کاربران در چه شرایطی ارور می گیرند و چطور باید مشکل را حل کرد. مثلاً اگر اپلیکیشن شما روی یک دستگاهخاص، کرش میکند؛ Crashlytics سناریوی دقیق کرش را در اختیارتان میگذارد تا بتوانید مشکل را برطرف کنید.
۲. گوگل آنالیتیکس
از آنجایی که گوگل آنالیتیکس و فایربیس، خواهر و برادری از خانوادهٔ گوگلزادگان هستند، بهطور یکپارچه ادغام میشوند. بنابراین دادههای مورد نیاز شما برای آنالیز وباپلیکشن از هر دو منبع جمعآوری شده و در یک بستر در اختیارتان قرار میگیرد.
بیشتر بخوانید: گوگل آنالیتیکس چیست و چه فایدهای برای کسبوکارمان دارد؟
۳. نظارت بر عملکرد
با در اختیار داشتن فایربیس شما میتوانید عملکرد اپلیکیشن را در پلتفرمهای مختلف (iOS، اندروید و وب)بررسی کنید. یعنی زمان بارگذاری صفحات، میزان استفاده از منابع و دیگر معیارهای مهم عملکردی را در اپلیکیشن خود اندازهگیری کنید.
۴. Test Lab
آزمایشگاه تست فایربیس، جایی شبیه به اتاق پشتی در کارتون ریک و مورتی است. میتوانید اپلیکیشن را با تنظیمات مختلف روی تمام انواع دستگاهها و سیستمعاملهای موجود تست کنید.
۵. توزیع اپلیکیشن
اگر نسخهٔ بتای اپلیکیشن را ساختهاید و میخواهید آن را در اختیار کاربران واقعی (اما همچنان به قصد تست) قرار دهید، این ویژگی عالی است.
ویژگیهای تعامل (Engage) در Firebase:
۱. پیکربندی از راه دور (Remote Config)
با این ویژگی میتوانید بدون نیاز به بهروزرسانی اپلیکیشن، تغییراتی در ظاهر یا عملکرد آن ایجاد کنید.
۲. پیشبینیها (Predictions)
این ویژگی با استفاده از الگوریتمهای یادگیری ماشین، رفتار کاربران را پیشبینی و به شما کمک میکند کاربران را بر اساس پیشبینیها به گروههای مختلف تقسیم کنید.
۳. آزمون A/B
Firebase A/B Testing ابزاری است که به شما امکان میدهد دو نسخه مختلف از یک ویژگی یا UI را تست کنید و ببینید کدامیک بازدهی بهتری دارد.
۴. لینکهای داینامیک (Dynamic Links)
لینکهای داینامیک، لینکهای هوشمندی هستند که کاربران را به بخشهای خاصی از اپلیکیشن هدایت میکنند، حتی اگر اپلیکیشن نصب نباشد.
۵. پیامرسانی درونبرنامهای (In-App Messaging)
این ابزار به شما امکان میدهد پیامهای هدفمند و شخصیسازیشده را به کاربرانی که در حال استفاده از اپلیکیشن هستند ارسال کنید.
بسیار خب! حالا شما زیر و بم فایربیس را میشناسید و آمادهاید که نصب و راهاندازی Firebase را شروع کنید.
نصب و راهاندازی فایربیس چگونه است؟
نصب Firebase در دو مرحله انجام میشود. ابتدا باید کنسول فایربیس را برای یک پروژه راهاندازی کنید و سپس آن را به اپلیکیشن خود متصل کنید. بخش اول برای تمام نسخههای اندروید، IOS و وب یکی است اما در بخش دوم مراحل از یکدیگر متفاوت خواهند شد:
۱. راهاندازی کنسول فایربیس
1. وارد سایت فایربیس شوید و از گوشهٔ سمت راست روی لینک Go to Console کلیک کنید.
2. روی دکمه Add Project کلیک کنید و یک پروژه جدید بسازید.
3. نامی برای پروژه جدید انتخاب و آن را در فیلد تایپ کنید.
4. حالا حساب گوگل آنالیتیکسی که میخواهید به فایربیس متصل شود را انتخاب کنید. (البته اگر ویژگیهایی مثل پیشبینیها و تشخیص کرش و تست A/B را میخواهید.)
5. حالا حساب آنالیتیکس را تایید کنید و روی دکمه Create Project کلیک کنید.
6. بسیار خب! داشبورد خالی فایربیس شما آماده اتصال اپلیکیشن است. روی هر یک از سه آیکون اندروید، وب و IOS که کلیک کنید؛ میتوانید همان اپ را به پروژه متصل کنید.
۲. اتصال وب اپلیکیشن به داشبورد فایربیس
از آنجایی که بیشتر دولوپرها در ایران نسخههای وباپلیکیشن را در اختیار کاربران قرار میدهند، در این بخش آموزش اتصال را با این نسخه جلو میبریم. اما برای اندروید و IOS نیز مراحل اتصال، تا حد قابل توجهی مشابه هستند.
1. در کنسول Firebase، روی آیکون وب (plat_web) کلیک کنید تا فرآیند راهاندازی آغاز شود.
2. اگر قبلاً اپلیکیشنی به پروژه Firebase خود اضافه کردهاید، روی گزینه Add App کلیک کنید تا گزینههای پلتفرم نمایش داده شود.
3. نام مستعار اپلیکیشن خود را در کادر nickname وارد کنید.
4. روی دکمه Register app کلیک کنید.
5. پس از این مرحله میتوانید با استفاده از CLI دستورالعملهای SDK فایربیس را نیز برای خودتان شخصیسازی کنید.
جمع بندی
حالا شما بهخوبی میدانید Firebase چیست و چطور نصب میشود و چه کاربردی دارد. اما هنوز تا تبدیل شدن به یک کاربر حرفهای فاصله دارید. پس از خواندن این مطلب، پیشنهاد میکنیم ابتدا یک پروژه تست راهاندازی کنید و با کدهای دمویی که فایربیس به شما ارائه میکند، شروع کنید. به این ترتیب با خیالی آسوده و بدون ترس از دست دادن دادهها، میتوانید به خوبی تمام ویژگیهای این نرمافزار را تست کنید. با این حال اگر سوالی دربارهٔ این ابزار قدرتمند گوگل دارید، از طریق کامنتها با ما در ارتباط باشید.
اگر به دنبال هاست قدرتمند و بهینه برای اجرای پروژههای برنامه نوبسی پایتونی خود هستید، هاست پایتون ایران سرور بهترین انتخاب برای شماست! با پشتیبانی از جدیدترین نسخههای Python، سرعت بالا، منابع اختصاصی، و امنیت بینظیر، این سرویس محیطی مناسب برای توسعه و میزبانی برنامههای وب، APIها و پروژههای علمی فراهم میکند.
سوالات متداولی که شما میپرسید؟
۱. Firebase چیست و چه کاربردی دارد؟
فایربیس یک پلتفرم توسعه اپلیکیشن است که امکاناتی مانند دیتابیس، احراز هویت، پیامرسانی و تحلیل دادهها را فراهم میکند.
۲. آیا میتوانم با فایربیس اپلیکیشن بسازم؟
Firebase مستندات کامل و SDKهای توسعه اپلیکیشن چندپلتفرمی را ارائه میدهد تا به شما در ساخت و انتشار اپلیکیشنها برای iOS، Android، وب، Flutter، Unity و C++ کمک کند.
۳. چطور میتوان اپلیکیشن را با فایربیس تست کرد؟
با استفاده از Firebase Test Lab و Emulator Suite، میتوانید اپلیکیشن خود را در محیطهای مختلف تست کنید بدون اینکه نیازی به دستگاههای فیزیکی داشته باشید.
منابع:
