آموزش نصب دیتابیس MongoDB در ویندوز و لینوکس

حجم اطلاعات سرسام‌آور است! گستره داده‌ها در دنیای رایانه به اندازه‌ای زیاد شده است که از طریق بانک‌های اطلاعاتی معمولی نمی‌توان کلان‌داده‌ها را مدیریت کرد و با آن‌ها تعامل داشت. این داده‌ها نیاز تحلیل‌های دقیق‌تر دارند و به همین خاطر به پایگاه داده nosql نیاز پیدا خواهید کرد. یکی از این دیتابیس‌ها MongoDB است که در این بلاگ‌پست هم قصد آموزش نصب MongoDB روی لینوکس و ویندوز را داریم.

قدم اول: دانلود MongoDB

قبل از شروع اگر می‌خواهید با این پایگاه داده بیشتر آشنا شوید، می‌توانید مقاله mongodb چیست از وبلاگ ایران سرور را بخوانید.

mongoDB (مونگودی‌بی) یک Document-oriented database (پایگاه داده سند-گرا) است. و در گروه پایگاه‌های داده NOSQL قرار دارد. در این نوع پایگاه داده جدول و رکورد وجود ندارد و از collection (مجموعه) و سند استفاده می‌شود.

نصب  MongoDB روی ویندوز

در ابتدای کار برای دانلود MongoDB به MongoDB Download Center بروید.

در اینجا، شما می‌توانید هر نسخه، ویندوز و package  را با توجه به نیاز خود انتخاب کنید. به طور مثال ما در این آموزش نسخه MongoDB هماهنگ با این نسخه ویندوز انتخاب کردیم:

• Version: 7.0.4
• OS: Windows x64
• Package: msi

قدم دوم: نصب msi

وقتی دانلود کامل شد فایل msi را باز کنید و روی دکمه next در startup screen کلیک کنید:

بعد از آن باید End-User License Agreement را قبول کنید و روی دکمه next ضربه بزنید:

اکنون گزینه‌ی complete را انتخاب کنید تا تمامی امکانات برنامه نصب شود. در اینجا، اگر می‌خواهید فقط ویژگی‌های خاصی از برنامه را نصب کنید و قصد تغییر محل نصب آن را دارید، باید از گزینه Custom استفاده کنید:

بیشتر بخوانید: ردیس یا redis چیست؟ با مزایای فوق‌العاده Redis آشنا شوید!

قدم سوم: نصب MongoDB

در ادامه نصب MongoDB روی ویندوز، انتخاب Run service as Network Service user را انجام دهید و مسیر دایرکتوری داده‌ها را کپی کنید. سپس روی Next ضربه بزنید:

برای شروع فرآیند نصب MongoDB روی دکمه Install کلیک کنید:

پس از کلیک بر روی دکمه نصب، نصب MongoDB آغاز می‌شود:

اکنون روی دکمه Finish کلیک کنید تا فرآیند نصب MongoDB روی ویندوز تکمیل شود:

قدم چهارم: اجرای MongoDB

اکنون به مکانی بروید که MongoDB در سیستم شما نصب شده و مسیر bin را کپی کنید:

اکنون، برای پیداکردن environment variable مسیر زیر را طی کنید:

system properties >> Environment Variable >> System variable >> path >> Edit Environment variable

سپس environment variable را باز کنید و پیوند کپی شده را در environment system خود قرار دهید و روی  Ok را کلیک کنید:

پس از تنظیم environment variable، باید سرور MongoDB یعنی mongod را اجرا کنید؛ بنابراین، خط Command prompt ویندوز را باز کنید و دستور زیر را در آن بنویسید:

mongod

هنگامی که این دستور را اجرا می‌کنید با خطای C:/data/db/ not found مواجه می‌شوید.

قدم پنجم: رفع خطای C:/data/db/ not found

حال، درایو C را باز کنید، یک پوشه به نام “data” در داخل این قسمت بسازید و یک پوشه دیگر به نام “db” ایجاد کنید.پس از ایجاد این پوشه ها دوباره به قسمت Command Prompt بروید و دستور زیر را در آن بنویسید:

mongod

این بار سرور MongoDB (یعنی mongod) با موفقیت اجرا خواهد شد.

نصب MongoDB روی لینوکس

قدم اول: نصب ابزار GnuPG و cURL

قبل از نصب MongoDB package، با اجرای این دستور در رابط خط فرمان خود، ابزار GnuPG و cURL را دانلود کنید:

sudo apt-get install -y gnupg curl

از cURL و GnuPG جهت وارد کردن MongoDB public GPG key برای نصب package استفاده کنید:

curl -fsSL https://pgp.mongodb.com/server-7.0.asc | sudo gpg -o /usr/share/keyrings/mongodb-server-7.0.gpg --dearmor

توجه داشته باشید که URL بسته به MongoDB packages متفاوت است. در این آموزش،MongoDB Community Edition 7.0 را نصب خواهیم کرد.

قدم دوم: ایجاد فایل لیست برای نصب MongoDB packages

پس از وارد کردن MongoDB packages، یک فایل لیست برای نصب MongoDB روی لینوکس ایجاد کنید. این دستور بسته به نسخه اوبونتو شما متفاوت است. برای اوبونتو 22.04 یا جدیدتر، می‌توانید از دستور زیر استفاده کنید:

echo "deb [ arch=amd64,arm64 signed-by=/usr/share/keyrings/mongodb-server-7.0.gpg ] https://repo.mongodb.org/apt/ubuntu jammy/mongodb-org/7.0 multiverse" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/mongodb-org-7.0.list

همچنین  برای پیکربندی فایل لیست در اوبونتو 20.04، دستورهای زیر را بنویسید:

echo "deb [ arch=amd64,arm64 signed-by=/usr/share/keyrings/mongodb-server-7.0.gpg ] https://repo.mongodb.org/apt/ubuntu focal/mongodb-org/7.0 multiverse" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/mongodb-org-7.0.list

قدم سوم: به‌روزرسانی مخزن APT و نصب MongoDB با استفاده از APT

برای همگام‌سازی local package database، مخزن APT را به‌روز کنید:

sudo apt-get update

دستور زیر را برای نصب آخرین نسخه پایدار MongoDB با استفاده از سیستم مدیریت بسته APT اجرا کنید:

sudo apt-get install -y mongodb-org

از آنجایی که APT به طور خودکار component package را به روز می‌کند، pin the installation  تا فرآیند نصب MongoDB روی لینوکس به طور کامل انجام شود. برای pin the installation می‌توانید از دستور زیر استفاده کنید:

echo "mongodb-org hold" | sudo dpkg --set-selections

قدم چهارم: اجرای MongoDB روی لینوکس

پس از نصب، MongoDB Community Edition موارد زیر را وارد کنید تا بتوانید از آن بهره ببرید:

sudo systemctl start mongod

دستور systemctl برای مدیریت سرویس MongoDB ضروری است. اگر با خطا مواجه شدید، برای راه‌اندازی مجدد سرویس‌های در حال اجرا، دستور زیر را در ترمینال بنویسید و دوباره DBMS را راه‌اندازی کنید:

sudo systemctl daemon-reload

برای اینکه بفهمید سرور پایگاه داده MongoDB به درستی بارگذاری شده است، وضعیت آن را با این دستور بررسی کنید:

sudo systemctl status mongod

اگر سرویس MongoDB کار کند، باید َ  را مشابه خروجی زیر مشاهده کنید:

به طور پیش فرض، سرویس در هنگام بوت شروع نمی شود. برای بارگیری خودکار آن در هنگام راه اندازی، MongoDB را با استفاده از دستور زیر فعال کنید:

sudo systemctl enable mongod

با استفاده از systemctl وضعیت سرویس را بررسی کنید. اگر به جای Loaded  پیام Enabled را نشان دهد، MongoDB آماده استفاده است.

بیشتر بخوانید: تفاوت هاست لینوکس و وردپرس کدام یک مناسب تر است؟

قدم پنجم: تغییر تنظیمات MongoDB روی لینوکس

با تغییر فایل پیکربندی اصلی، تنظیمات پایگاه داده MongoDB را تغییر دهید. در طول مراحل نصب تنظیمات به طور خودکار ایجاد می‌شود و از طریق /etc/mongod.conf قابل دسترسی است.

دستور زیر را در ترمینال لینوکس وارد کنید تا فایل پیکربندی را باز کنید و آن را تغییر دهید:

sudo nano /etc/mongod.conf

چندین گزینه پیکربندی وجود دارد که رفتار سرور MongoDB را تعیین می‌کند. به عنوان مثال، systemLog تنظیمات ثبت پایگاه داده شما را تعریف می‌کند، در حالی که net به شما امکان می‌دهد تنظیمات مربوط به شبکه را تغییر دهید.

همه گزینه ها چندین پارامتر دارند. به عنوان مثال، گزینه systemLog دارای پارامتر مسیر یعنی /var/log/mongodb/mongod.log است که مکان ذخیره‌سازی گزارش پیش‌فرض را تعیین می‌کند.

به جای حذف پارامترها و گزینه‌ها، یک hash symbol (#) اضافه کنید تا آن‌ها را غیرفعال کنید. این یک تمرین خوب است زیرا می‌توانید فعال‌سازی آن‌ها را با حذف کاراکتر انجام دهید.

sudo systemctl restart mongod

کلام آخر

در این مطلب نحوه نصب MongoDB روی لینوکس و ویندوز را به شما آموزش دادیم تا بتوانید از این نرم‌افزار دیتابیس استفاده کنید و در این زمینه مشکلی نداشته باشید.

سوالات متداولی که شما می‌پرسید؟ 

1. آیا می توانم MongoDB را به صورت local نصب کرد؟

MongoDB یک native Windows installer برای نصب و پیکربندی پایگاه داده‌های شما ارائه می‌دهد. برای ادامه در صفحه اولیه روی Next کلیک کنید و در صفحه بعدی هم مجددا روی  Next کنید . Complete installation را برای نصب تمام اجزای MongoDB انتخاب کنید.

2. چگونه MongoDB را با استفاده از CMD می‌توان به دیتابیس متصل کرد؟

برای سرور نسخه های 2023.1 و بالاتر:

mongo -u user -p [MongoDB Password] -host [Controller host name]:27018 [Database name]

برای سرور نسخه های 2023.2 و جدیدتر:

mongosh -u user -p [MongoDB Password] -host [Controller host name]:27018 [Database name]

3. چگونه می‌توان MongoDB را در کالی نصب کرد؟

1. ابتدا کلید GPG عمومی MongoDB را که برای sign packages استفاده می‌شود را وارد کنید؛
2. /etc/apt/sources را ایجاد کنید؛
3. Packages List را به‌روز کنید. 
4. نصب MongoDB Packages را انجام دهید؛
5. MongoDB را فعال کنید؛

4. چگونه می‌توان MongoDB را در لینوکس مینت راه اندازی کرد؟

برای انجام این کار، دستورهای زیر را به ترتیب در ترمینال لینوکس وارد کنید:

1. sudo apt-get install gnupg؛
2. sudo apt-get update؛
3. sudo apt-get install -y mongodb-org؛

منابع:

geeksforgeeks

hostinger